Jelitowa flora bakteryjna, to złożona struktura, której wpływ na nasz organizm jest szeroko badany. Mikrobiom jelitowy składa się głównie z:
- bakterii,
- wirusów,
- archeonów
- grzybów.
Wszystkie te mikroorganizmy żyją we współpracy ze sobą i z naszym organizmem. W ludzkim jelicie bytuje ponad 1000 różnych gatunków mikroorganizmów, ich dokładne policzenie jest niemożliwe. W wielu pracach naukowych twierdzi się, iż ilość mikroorganizmów w naszym jelicie przekracza liczbę wszystkich naszych komórek. Mikrobiom pełni niezliczone funkcje w naszym organizmie między innymi:
- wspiera układ pokarmowy,
- wytwarza witaminy,
- stymuluje układ odpornościowy,
- komunikuje się z nabłonkiem jelit i moduluje zachowanie gospodarza,
- i wiele innych.
Dysbioza jelitowa wiąże się z wieloma chorobami takimi jak: choroby autoimmunologiczne, trądzik, choroby zapalne jelit.
Zdrowie naszego mikrobiomu jest nieodzownym elementem prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Przez lata naukowcy poszukiwali związków, które będą wspierać nasz mikrobiom. Poszukiwania przyniosły nam probiotyki, czyli szczepy bakteryjne o udokumentowanym wpływie na nasz mikrobiom i zdrowie. Różne szczepy wpływają na różne aspekty zdrowia, dlatego celowana probiotykoterapia stała się wiedzą niezbędną przy pracy z mikrobiomem. Kolejnym składnikiem wpływającym korzystnie na nasz mikrobiom są prebiotyki, czyli struktury, którymi odżywiają się nasze bakterie. Wiele badań potwierdza dobroczynny wpływ babki płesznik, gumy guar czy inuliny na stan naszego mikrobiomu. Mikrobiom ulega wielu modyfikacjom w ciągu całego życia poprzez:
- dietę,
- styl życia
- antybiotykoterpię,
- zażywane leki,
- i wiele innych czynników zaburzających funkcjonowanie naszego mikrobiomu.
Zaburzenia w składzie mikrobiomu generują problemy związane ze zmniejszeniem produkcji związków bakteryjnych o korzystnym działaniu i zwiększeniu produkcji związków o niekorzystnym działaniu na nasz organizm.
Postbiotyk to nowe pojęcie, które nie jest na ten moment do końca zdefiniowane. Wielu autorów publikacji naukowych definiuje postbiotyk jako grupę związków produkowanych przez mikrobiom, mających korzystny wpływ na nasz organizm i nie będących probiotykami i prebiotykami. Do postbiotyków zaliczamy:
- krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe,
- tryptofan,
- enzymy bakteryjne,
- witaminy,
- związki powstające w wyniku metabolizmu bakterii,
- fragmenty bakteii,
- bakteriocyny.
Główne hipotetyczne ścieżki korzystnego działania postbiotyku to:
- pogrubienie warstwy śluzu,
- działanie przeciwdrobnoustrojowe,
- miejscowe działanie przeciwzapalne,
- modulowanie odporności i produkcji IgA oraz faworyzowanie dobrych szczepów bakteryjnych.
Najbardziej poznanymi postbiotykami są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, są to produkty fermentacji oligosacharydów nieskrobiowych, błonnika pokarmowego i skrobii opornej w jelicie człowieka. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszcze wytwarzane są przez szczepy Bacteroidetes i Firmicutes. (SCFA) obejmują:
- kwas octowy,
- kwas propionowy,
- kwas masłowy.
SCFA działają lokalnie poprzez zmianę pH środowiska jelita, odżywianie komórek jelita, wsparcie odbudowy błony śluzowej czy bariery jelitowej, ale także ogólnoustrojowo, gdyż ulegają wchłonięciu do żyły wrotnej i stamtąd są transportowane do wątroby. Najpopularniejszy SCFA to kwas masłowy dostępny w postaci maślanu sodu w wielu preparatach, takich jak: debutir, butiner czy maślan sodu firmy Health Labs. Kwas masłowy stanowi pożywkę dla komórek jelitowych, wspiera odbudowę błon śluzowych przewodu pokarmowego a także wspiera uszczelnienie bariery jelitowej, stwarza dogodne środowisko dla rozwoju dobroczynnych bakterii. . Kwas masłowy jest nieodzownym elementem wsparcia pracy układu pokarmowego w wielu zaburzeniach. Warto wprowadzić suplement z kwasem masłowym do swojej suplementacji okresowo lub w sytuacji problemów jelitowych. Jeżeli po wprowadzeniu suplementu pojawiają się niepożądane objawy zaleca się odstawienie preparatu. Zalecana ilość to 1200-1500 mg maślanu sodu podzielone na 2-3 dawki. Postbiotyki mogą okazać się brakującym elementem wielu kuracji wspierających regenerację przewodu pokarmowego.